Η Αριστεία και η Ιατρική
Του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΡΒΟΥΝΗ*
Με αφορμή την απονομή της διεθνούς πιστοποίησης “Center of Excellence” στο Κέντρο Χειρουργικής Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων, υπό τη διεύθυνση του χειρουργού ενδοκρινών αδένων, κ. Ευάγγελου Καρβούνη, στην Ευρωκλινική Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση στις 8 Φεβρουαρίου 2018, στο αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Pasteur:
Οι σύγχρονες κοινωνίες σχεδιάζουν και εφαρμόζουν υγειονομικούς χάρτες, με πρόσωπα και θεσμούς, για όλες τις βαθμίδες παροχής υπηρεσιών υγείας. Για το υπέρτατο αγαθό της υγείας, υπάρχει μια αυστηρότητα ως προς την ανάγκη έγκαιρης και ορθής διάγνωσης, καθώς και της επιτυχούς και αποτελεσματικής θεραπείας. Στην κοινωνική συνείδηση το περιθώριο λάθους και η ανοχή του αγγίζουν το μηδέν. Για τους σύγχρονους Ασκληπιάδες δεν αρκεί το ‘ετερόφωτο’ κύρος που αδιαμφισβήτητα τους παραχωρεί η ενασχόλησή τους με την πολύτιμη υγεία. Είναι αυτή καθεαυτή η διαπίστευση της αξίας τους, που δεν πρέπει να περιορίζεται στην επάρκεια, αλλά οφείλει να πρεσβεύει την αριστεία.
Έτσι η αριστεία, γνώριμη σε όλους από τις εκπαιδευτικές διαδικασίες, των ‘εξοπλιστικών’ χρόνων της σχολικής ζωής, ενώ γενικά θα πρέπει να είναι επιταγή σε κάθε μορφή ανθρώπινης πραγμάτωσης, στο χώρο της υγείας, λαμβάνει μία άλλη διάσταση και καθίσταται μονοδρομημένη επιλογή για τον λειτουργό της υγείας.
Η αριστεία στην καθημερινή ιατρική πράξη προσδιορίζεται με ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια. Από τη μία απαιτεί υψηλότατο δείκτη εκπαίδευσης και εξειδίκευσης, εμπειρία στη διαχείριση σύνθετων ιατρικών προβλημάτων, πιστή εφαρμογή διαγνωστικών αλγόριθμων και διεθνών θεραπευτικών πρωτοκόλλων, διασφάλιση της ορθής επαναληψιμότητας του αποτελέσματος, εφαρμογή καινοτόμων επεμβατικών τεχνικών και διαμόρφωση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για τον ασθενή, ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα ιατρικού σφάλματος.
Από την άλλη όμως, η αριστεία στο ιατρικό λειτούργημα αφορά και σε μη μετρήσιμα μεγέθη, μη βαθμολογούμενες, μη βαθμονομημένες αρετές, όπως είναι το ήθος, η υπευθυνότητα, η αξιοπιστία, η ομαδικότητα, η συνέπεια, η ευγένεια, η ευαισθησία και κυρίως το ειλικρινές ενδιαφέρον και η αγάπη για τον ασθενή. Έτσι, ο ιατρός οφείλει να αναπτύσσεται, να εξελίσσεται επιστημονικά, αλλά κυρίως να αφουγκράζεται τις ανάγκες, σεβόμενος τις αγωνίες και τα δικαιώματα του ασθενούς που του εμπιστεύεται την υγεία του.
Η αριστεία δεν αποδίδεται άπαξ, αλλά θεμελιώνεται στη συνεχή και επίπονη προσπάθεια, είναι αέναη διαδικασία. Δεν είναι κατάσταση, είναι διαρκής, σχολαστική αναζήτηση. Αναζήτηση της σύγχρονης διεθνούς ιατρικής βιβλιογραφίας, αναζήτηση της θεραπευτικής πρακτικής που στοχεύει στην πληρέστερη και ριζικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος, αναζήτηση του τρόπου ενημέρωσης και επικοινωνίας που θα προσφέρει εφησυχασμό και αίσθημα ασφάλειας στον ασθενή, αναζήτηση κάθε στοιχείου που θα κάνει το χαμόγελο του πάσχοντος συνανθρώπου ακόμη πιο πλατύ.
Έτσι η κοινωνία μας από την αριστεία επιζητά πρωτίστως μεν το κοινωνικό όφελος, εγγυώμενη τη βέλτιστη, ‘ανθρωπίνως δυνατή’ πράξη, ακολούθως δε την πρόοδο, με το να αντιπροσωπεύει ουσιαστικά το κυνήγι και τη διαρκή επανατοποθέτηση του τέλειου.
Η επιδίωξη της αριστείας είναι μία εγγενής, αυτόφωτη διεργασία, κατά την οποία η σύγκριση λαμβάνει χώρα εσωτερικά στο άτομο και την ομάδα και δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τους άλλους. Η επιβράβευσή της είναι απλά αυτή που αποτυπώνεται σε τεχνητές κλίμακες του άριστου-καλού-μέτριου και κακού. Έτσι, απογυμνώνεται πλήρως από κάθε ανταγωνιστικό στοιχείο και υπηρετεί μόνο την ευγενή άμιλλα.
Στη σύγχρονη Ελλάδα, όπου συχνά οι άριστοι βρίσκονται υπό διωγμό και δαιμονοποιείται κάθε μορφή επιτυχίας, το ομηρικό «αιέν αριστεύειν» στην Ιατρική επιστήμη, είναι για τον λειτουργό της, μία φωτεινή στάση ζωής, που δεν συμβιβάζεται με τη μετριότητα, αλλά πρεσβεύει την επιστημοσύνη, την ανθρωπιά, την κοινωνική ευθύνη, την προσφορά, τη διάκριση και την αξία.
*Ο κ. Ευάγγελος Καρβούνης MD, PhD, FACS είναι Διευθυντής του Κέντρου Αριστείας Χειρουργικής Θυρεοειδούς & Παραθυρεοειδών Αδένων της Ευρωκλινικής Αθηνών, τ.Αναπλ. Διευθυντής Ealing Hospital Λονδίνου, Μέλος του Αμερικάνικου Κολλεγίου Χειρουργών
Δείτε το άρθρο:
