Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ανθρώπου, με τον οποίο η ιατρική επιστήμη ασχολήθηκε τις τελευταίες μόλις δεκαετίες. Οι παθήσεις αυτού του οργάνου είναι στις μέρες μας εξαιρετικά συχνές και αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, είτε φαρμακευτικά είτε χειρουργικά.
Ο διακεκριμένος Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων Δρ. Ευάγγελος Καρβούνης, MD, PhD, FACS, Διευθυντής Χειρουργικής Θυρεοειδούς στην Ευρωκλινική Αθηνών, απαντά σε βασικά ερωτήματα για τη διάγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων του θυρεοειδούς
– Τι είναι, με απλά λόγια ο θυρεοειδής και ποια η λειτουργία του;
Είναι ένα αδένας του ανθρώπινου σώματος, που εντοπίζεται στον λαιμό μας και έχει σχήμα που μοιάζει με «θυρεό» ή πεταλούδα. Ο θυρεοειδής αδένας, μέσω των ορμονών που παράγει, ελέγχει το μεταβολισμό, το σωματικό βάρος, το καρδιαγγειακό σύστημα, το γαστρεντερικό, το κεντρικό νευρικό σύστημα, το αναπαραγωγικό σύστημα, τον ύπνο, την αναπνοή, τη λειτουργία των μυών. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο θυρεοειδής αδένας είναι σαν τον μαέστρο μιας ορχήστρας, ο οποίος με απόλυτη ακρίβεια ρυθμίζει αρμονικά τις λειτουργίες όλων των οργάνων, γεγονός που, παρά το μικρό του μέγεθος, τον καθιστά ιδιαιτέρως σημαντικό στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
-Ποιες είναι οι πιο συχνές παθήσεις του θυρεοειδούς;
Οι θυρεοειδοπάθειες περιλαμβάνουν τον υπερθυρεοειδισμό (υπερλειτουργία του αδένα), με συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, νευρικότητα, απώλεια βάρους, ευαισθησία στο κρύο, εφίδρωση, εξάψεις, δυσανεξία στη ζέστη και τον υποθυρεοειδισμό (υπολειτουργία), με συμπτώματα όπως βραδυκαρδία, νωθρότητα, αύξηση του σωματικού βάρους, ευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα.
Σε πάρα πολλές όμως περιπτώσεις, το πρόβλημα του θυρεοειδούς είναι ανατομικό και συχνά δεν έχει απολύτως κανένα εμφανές σύμπτωμα. Πρόκειται για τις περιπτώσεις με διάχυτη αύξηση του μεγέθους του αδένα (βρογχοκήλη), καθώς και τοπική διόγκωσή του (όζος θυρεοειδούς). Πολύ συχνές παθήσεις στις μέρες μας είναι και τα νεοπλάσματα (καρκίνοι) του θυρεοειδούς.
-Είναι πιο συχνό πρόβλημα στις γυναίκες;
Πράγματι οι παθήσεις του θυρεοειδούς απαντώνται συχνότερα στο γυναικείο πληθυσμό, ωστόσο τα τελευταία χρόνια διαρκώς αυξάνει η εμφάνισή τους στους άνδρες. Παρατηρούνται σε όλο το ηλικιακό φάσμα, μα δυστυχώς διαγιγνώσκονται στην εποχή μας και σε ιδιαίτερα νεαρές ηλικίες, όπως και παιδιά.
-Πως μπορώ να ελέγξω το θυρεοειδή μου;
Για να ελέγξουμε τον θυρεοειδή πραγματοποιούμε συνδυασμό αιματολογικών εξετάσεων (προσδιορισμό ορμονών Τ3, Τ4, TSH) και υπερηχογραφήματος θυρεοειδούς.
Tip: Είναι εσφαλμένη πρακτική το να γίνονται μόνο ορμονολογικές εξετάσεις αίματος, διότι στην πλειοψηφία των πασχόντων από θυρεοειδή, αυτές εξακολουθούν να δείχνουν φυσιολογικές, ενώ υπάρχει πρόβλημα. Πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται υπερηχογράφημα θυρεοειδούς, το οποίο συχνά αποκαλύπτει ογκίδια («όζους») που ούτε φαίνονται στο λαιμό του ασθενούς, ούτε προειδοποιητικά συμπτώματα προκαλούν, ούτε τέλος έχουν επηρεάσει τις ορμόνες αίματος.
-Είναι συχνή η κακοήθεια στο θυρεοειδή;
Από τη μία όντως είναι πολύ συχνοί οι καρκινικοί όζοι στο θυρεοειδή, από την άλλη όμως, δεν έχουμε ιδιαίτερο λόγο να ανησυχούμε, δεδομένου της εξαιρετικά καλής πρόγνωσης που έχουν, αφού τους αφαιρέσουμε. Μια σειρά από επιβαρυντικούς παράγοντες κάνουν συχνές τις μεταλλάξεις, αλλά η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, στην εποχή μας, δίνει άριστα αποτελέσματα.
– Σε περίπτωση που χρειασθεί επέμβαση, πόσο εύκολη είναι;
Tip: Είναι μία πολύ ιδιαίτερη επέμβαση που πρέπει ιδανικά να πραγματοποιείται από τον Εξειδικευμένο Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων.
Ανατομικά ο θυρεοειδής γειτονεύει με πολύτιμα στοιχεία, όπως η τραχεία που αναπνέουμε, ο οισοφάγος που καταπίνουμε, τα λαρυγγικά νεύρα των φωνητικών χορδών με τα οποία ομιλούμε, οι παραθυρεοειδείς αδένες που ρυθμίζουν το ασβέστιο για το σκελετό μας, οι καρωτίδες αρτηρίες που αιματώνουν τον εγκέφαλό μας και άλλα πολλά. Έτσι η επέμβαση σε αυτή την ανατομική περιοχή είναι ιδιαίτερα απαιτητική και προϋποθέτει την εις βάθος επιστημονική γνώση και εξειδικευμένη εμπειρία.
– Πρόσφατα το Κέντρο Χειρουργικής που διευθύνετε έλαβε μία σημαντική διεθνή διάκριση ως «Center of Excellence». Τι σημαίνει αυτό για εσάς και τον ασθενή;
Είναι ξεχωριστή τιμή για εμένα και τους άρτια εκπαιδευμένους συνεργάτες μου αυτή η διεθνής πιστοποίηση ως «Κέντρο Αριστείας», η οποία αντικατοπτρίζει την επί σειρά ετών αφοσίωσή μας στην εξειδικευμένη Χειρουργική θυρεοειδούς. Για εμάς αυτή η βράβευση σημαίνει ευθύνη και δέσμευση απέναντι στον ασθενή, στο να συνεχίσουμε να πρεσβεύουμε την Αριστεία στο επιστημονικό μας πεδίο.
Για τον ασθενή, επίσης σημαίνει πάρα πολλά. Στη σύγχρονη εγχειρητική προσέγγιση που εφαρμόζουμε στο Κέντρο μας, δεν χρησιμοποιείται το παραδοσιακό νυστέρι, αλλά ραδιοσυχνότητες και προστατεύονται οι φωνητικές χορδές με μία προηγμένη τεχνολογικά συσκευή, τον νευροδιεγέρτη. Έτσι ο ασθενής, αμέσως μετά την μικροεπεμβατική τεχνική αφαίρεσης του θυρεοειδούς ομιλεί, σιτίζεται ελεύθερα, κινητοποιείται, δεν έχει σωληνάκια στο λαιμό του, δεν έχει ράμματα για αφαίρεση, δεν πονάει, παραμένει στην Κλινική για λιγότερες από 24 ώρες και επιστρέφει άμεσα στην καθημερινότητά του.
Συμπερασματικά, θα έλεγα, ο σύγχρονος άνθρωπος, στον 21ο αιώνα, δεν έχει ιδιαίτερο λόγο να ανησυχεί, όταν ακολουθεί κάποιους βασικούς κανόνες πρόληψης και πρώιμης διάγνωσης και αναζητά τη συμβουλευτική και θεραπεία του σε εξειδικευμένους επιστήμονες υγείας.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΟΥΜΕ ΕΓΚΑΙΡΑ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ;
Εκτός από τον έλεγχο του λαιμού μας στον καθρέπτη και την αυτοψηλάφηση
- Καλό είναι να πραγματοποιηθεί μία κλινική εξέταση από τον οικογενειακό ή ακόμη καλύτερα τον ειδικό ιατρό
- Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό παθήσεων θυρεοειδούς και ίσως κάποιας μορφής κακοήθειας, είναι σωστός ο έλεγχος των υπολοίπων μελών της οικογενείας
- Ιδανικά θα πρότεινα, λόγω απουσίας προειδοποιητικών συμπτωμάτων, ένα υπερηχογράφημα θυρεοειδούς θα πρέπει να συστήνουν οι οικογενειακοί παθολόγοι και γενικοί ιατροί, σε κάθε άνθρωπο, καθώς ενηλικιώνεται